Vijf manieren om een betekenisvolle band met kinderen op te bouwen
Kinderen hebben positieve relaties en verbinding nodig om te leren, te groeien en op te bloeien. Uit onderzoek1 blijkt dat deze relaties hun psychologische, cognitieve en sociale ontwikkeling stimuleren. Ze hebben ook een impact op de manier waarop kinderen omgaan met andere mensen en de wereld om hen heen.
Ouders en verzorgers moeten al zoveel ballen in de lucht houden. En dan kan het moeilijk zijn om tijd vrij te maken om aan die band te werken. Als je dan ook nog eens krap bij kas zit, wordt die druk nog groter.
Maar er is goed nieuws. Want een sterke band opbouwen met je kind hoeft niet ingewikkeld of duur te zijn. Eenvoudige maar betekenisvolle momenten versterken jullie relatie en stimuleren de ontwikkeling van levensvaardigheden zoals veerkracht, probleemoplossend vermogen en zelfvertrouwen bij het kind.
Vijf tips om in gedachten te houden:
Toon oprechte belangstelling
Je denkt misschien dat je veel tijd met je kind moet doorbrengen om echt een band te krijgen. Maar kleine momenten van oprechte belangstelling kunnen net zo krachtig zijn.
Als je kind bijvoorbeeld bij je komt om iets te laten zien of te vertellen, is het vaak op zoek naar verbinding. Stop dan even met wat je aan het doen bent en probeer je kind je volledige aandacht te geven. Toon oprechte interesse in wat je kind zegt. Stel vragen, wees nieuwsgierig en luister.
Die 'minimomentjes' betekenen veel voor je kind. Zo laat je het weten dat het belangrijk is en dat je er bent als je kind je nodig heeft.
Het klinkt misschien logisch. En toch is dit één van de belangrijkste dingen die een ouder of verzorger kan doen om ervoor te zorgen dat een kind zich gezien, gehoord, erkend en begrepen voelt. Je kind zal ook later gemakkelijker bij je komen aankloppen, wetende dat zijn gedachten en gevoelens ertoe doen. En zo blijft je band sterk.
Al spelend verbinden
Kinderen moeten kunnen spelen. Het Verdrag van de Verenigde Naties inzake de Rechten van het Kind noemt het zelfs een basisrecht2. Al spelend leren kinderen over de wereld. Ze lossen problemen op, verkennen hun creativiteit, oefenen situaties en leren omgaan met hun emoties. Het beschermt ze ook tegen stress.
Toch vinden veel ouders en verzorgers het een uitdaging om speeltijd in te plannen. Het is normaal dat je je daar zorgen over maakt. Je hebt al zoveel aan je hoofd! Soms, als de dingen je wat boven het hoofd groeien, voel je je misschien schuldig omdat je geen tijd hebt om met je kind te spelen.
Het kan helpen om je manier van spelen aan te passen. Maak bijvoorbeeld korte momentjes vrij om iets te doen dat jullie allebei leuk vinden. Hou je van kunst? Ga dan samen schilderen of tekenen. Of ga wat tegen een bal trappen als je van sport houdt. Misschien vind je het wel leuk om samen met je kind te gamen. Je hoeft niet altijd van tevoren te plannen of doelgericht bezig te zijn. Laat het gewoon vanzelf komen.
Alledaagse activiteiten, zoals in bad gaan of naar school wandelen, worden leuker als je samen liedjes zingt, leuke spelletjes bedenkt, verhaaltjes vertelt of gewoon grappen maakt. Zulke speelse interacties kunnen een sterke band creëren en je kind een krachtige, positieve boodschap geven: Ik ben blij dat je er bent en ik ben graag bij je.
Emotionele steun, genegenheid en warmte
Opgroeien kan moeilijk zijn. Er zijn ook zoveel emoties om mee om te gaan! Soms zijn die fijn, maar soms ook uitdagend of verwarrend. Er zijn manieren om je kind te helpen zich geliefd en gewaardeerd te voelen.
Een liefdevolle aanraking, zoals een warme knuffel, kan veel doen. Als je positieve dingen opmerkt en je kind prijst om zijn inspanningen, zal het zich meer gewaardeerd en veilig voelen.
Ook is het belangrijk dat je let op jouw reacties op de emoties van je kind, en wat het van jou leert. Soms voelt je kind zich bijvoorbeeld overprikkeld, boos, overstuur of bang. Op die momenten is het erg belangrijk dat jij rustig en meelevend bent.
Maar dat is makkelijker gezegd dan gedaan, vooral als je zelf gestrest of overprikkeld bent. Het is misschien je eerste reactie die gevoelens uit het hoofd van je kind te praten. Of om het probleem meteen op te lossen. Soms verlies je je geduld en reageer je gefrustreerd.
Maar als je rustig blijft, luistert en bewust reageert (in plaats van impulsief), zal je kind zijn emoties sneller leren begrijpen en er mee om leren gaan. Dit schept vertrouwen en helpt je kind ook om positieve relaties met anderen te ontwikkelen.
Rustige, consequente emotionele steun helpt kinderen ook om de wereld met vertrouwen te verkennen. Want ze weten dat er altijd een zorgzame ouder aan de zijlijn zal staan.
Grenzen stellen met kinderen
Verbinding met je kind gaat ook om realistische grenzen stellen. Dat betekent niet dat je streng of onbuigzaam moet zijn. Het gaat er meer om de dingen voorspelbaar en stabiel te houden in het dagelijkse leven. Zo creëer je een omgeving die aanzet tot positieve interacties.
Jongere kinderen, zoals peuters en kleuters, hebben vaak baat bij eenvoudige, duidelijke regels. Het kan dan gaan om regels over het delen van speelgoed, beleefd zijn of snoepen. Naarmate je kind ouder wordt, kunnen grenzen complexer worden. Denk maar aan schermtijd, afspraken over wanneer je kind thuis moet zijn of helpen in het huishouden.
Grenzen stellen is belangrijk. Maar het is net zo belangrijk dat dit met liefde en respect gebeurt. Kinderen zullen zich makkelijker aan regels houden als ze begrijpen waarom die er zijn. Neem wat tijd om uit te leggen waarom je die regels oplegt. En luister naar de mening van je kind.
Naarmate kinderen ouder worden en nieuwe dingen uitproberen, zullen hun behoeften en omstandigheden veranderen. Het is dus een goed idee om je grenzen om de zoveel tijd opnieuw te bekijken en bij te stellen, zodat ze helpend blijven.
Dagelijkse routines
Routines in het gezin helpen om alles georganiseerd en soepel te laten verlopen. Maar wist je dat ze gezinsleden ook dichter bij elkaar kunnen brengen?
Met een vaste routine voelt iedereen zich meer ontspannen en voorbereid. Vooral tijdens de drukke ochtend- en avondspits in huis kan dit heel nuttig zijn.
Misschien kun je je gezin vragen om je te helpen die routines uit te werken. Zo voelt iedereen zich betrokken. Eenvoudige gewoontes, zoals alles voor de volgende dag klaarleggen of samen opruimen, kunnen een rustige omgeving scheppen en positieve interacties bevorderen.
Die band opbouwen kost tijd (ook voor jou)
Als je goed voor jezelf zorgt, zal het je beter lukken om vol vertrouwen aan de band met je kind te werken. Ga op zoek naar manieren om meer vreugde en ontspanning in je leven te brengen. Dat helpt je om als ouder meer aanwezig en betrokken te zijn.
Elke positieve verbinding met je kind – hoe jong ook – kan helpen om een sterke, stevige band op te bouwen waar het in het latere leven nog veel aan zal hebben.
Haal die band aan en leg voor je kind een stevige basis om zijn volle potentieel te bereiken
Referenties:
1 McNamara, J., Townsend, M. L., & Herbert, J. S. (2019). A systemic review of maternal wellbeing and its relationship with maternal fetal attachment and early postpartum bonding. PloS one, 14(7), e0220032.
2 Algemene Vergadering van de Verenigde Naties (1989). Verdrag inzake de Rechten van het Kind. Verenigde Naties, Verdragenreeks, 1577(3), 1-23.