De juiste balans: een dagelijkse uitdaging

Is het vinden van de juiste balans voor jou ook een uitdaging? Misschien kun je het zien als een soort weegschaal, met aan de ene kant voldoende tijd voor het ouderschap en het gezin. En aan de andere kant tijd voor al het andere, zoals werk, studie, de steeds terugkomende huishoudelijke taken en misschien nog wel tijd voor jezelf. Klinkt goed toch? Maar hoe realistisch is dit? Nou, dat hangt ervan af hoe je daarnaar kijkt...

Wat gebeurt er als we anders gaan kijken naar de juiste balans?

Of je nu een alleenstaande ouder bent, net een kindje hebt gekregen of een kind hebt die extra zorg nodig heeft, het kan moeilijk lijken om de balans te vinden tussen de zorg voor je kind(eren) en al het andere in je leven. Misschien denk je dat al die tips over een goede balans, ademhalen en ontspannen niet echt helpen als je overprikkeld en gestrest bent door alles wat moet. Je bent niet de enige. In een recent onderzoek gaven ouders aan dat hun grootste uitdaging was om werk en gezin te combineren met het goed voor zichzelf zorgen, zowel fysiek als mentaal.¹

Het is misschien niet gemakkelijk, maar een positieve balans in het leven zorgt voor een beter welzijn en meer kwaliteit van leven, zowel voor jou als voor je kind(eren).^2,3 Een slechte balans kan juist een negatieve invloed hebben op je mentale gezondheid, gezinsrelaties en de ontwikkeling van de kinderen.^2,3 Onderzoek toont aan dat kinderen van ouders die het moeilijk vinden om werk en gezin te combineren, een slechtere mentale gezondheid hebben.³

Het hebben van een goede balans heeft dus zeker voordelen. Maar hoe bereik je dat? Daar is niet één goed antwoord op. Het hangt ervan af wat voor jou goed werkt. Het belangrijkste is dat je het gaat proberen. Voor iedereen ziet de juiste balans er anders uit. Het hangt af van jouw waarden en die van je gezin.⁴ Het gaat erom dat je het vinden van die balans gaat zien als een dagelijkse keuze of houding, in plaats van als einddoel. We krijgen nooit de weegschaal precies gelijk tussen gezinstijd en al het andere, in ieder geval niet iedere dag. Maar misschien gaat het daar ook niet om. Als je tevreden bent met hoe je je dag invult met wat voor jou belangrijk is, ben je waarschijnlijk gelukkiger en voel je je een positievere ouder.⁴

Hoe ziet die juiste balans eruit voor jou? Stel jezelf eerst een paar vragen.

Voel je op dit moment in je leven een goede balans? Ja? Een beetje? Of helemaal niet?

Als je ‘een beetje’ of ‘helemaal niet’ hebt geantwoord, wil je misschien eens nadenken over wat dan niet in balans voelt. Dat helpt vaak om veranderingen aan te kunnen brengen. Misschien voel je de mentale druk van het huishouden moeten doen, wat vooral kan spelen bij thuisblijfmoeders of ouders met ouderschapsverlof. Werkende ouders voelen zich soms schuldig en willen misschien meer tijd doorbrengen met hun gezin. Als alleenstaande ouder heb je misschien het gevoel dat je geen tijd voor jezelf hebt, vooral als je weinig mensen om je heen hebt die je steunen. Misschien heb je een kind met een beperking en ervaar je extra uitdagingen bij het vinden van de balans.⁵ Wat je situatie ook is, veranderingen aanbrengen, ook hele kleine, kunnen een grote impact hebben op je welzijn.

Wat kun je dagelijks doen om meer in balans te zijn?

Onthoud dat de perfecte ouder en het perfecte leven niet bestaat. De ene dag voel je je waarschijnlijk meer in balans dan de andere dag. Het gaat erom dat je bedenkt hoe je je wat vaker rustiger en relaxt kunt voelen. Geef nét zoveel aandacht aan je mentale gezondheid en aan wat je zélf nodig hebt, als aan je kinderen en al het andere in je leven. Daardoor wint iedereen. Nogmaals, de juiste balans betekent voor iedereen iets anders, dus kies wat werkt voor jou en je gezin. Hieronder zijn een paar ideeën om te proberen.

Vijf tips voor meer balans en het verbeteren van je mentale gezondheid

Zelfzorg en kleine dagelijkse gewoontes: Zelfzorg betekent goed voor jezelf zorgen en dingen doen waar je van geniet. Dat helpt om je zenuwstelsel te kalmeren en je beter te voelen. Elke dag een kleine verandering kan een groot verschil maken. Bijvoorbeeld: ’s Morgens een kopje koffie of thee vóórdat de kinderen wakker worden of op een andere manier wat tijd voor jezelf nemen. Luisteren naar een podcast op weg naar je werk. Een boek lezen of leuke filmpjes kijken als de kinderen slapen. Elke dag iets kleins doen voor jezelf, kan invloed hebben op je mentale gezondheid.⁶
Stel duidelijke verwachtingen op je werk: Realistische verwachtingen hebben over wat je kunt doen op je werk, is belangrijk. Wees eerlijk over wat je nodig hebt. Misschien wil je meer tijd met je gezin of wil je de werkdruk verlagen. Als het kan, kun je bespreken hoe je meer flexibel kunt zijn, bijvoorbeeld door wat vaker thuis te werken. Kan dat niet? Bedenk dan hoe je werk en privé wat beter kunt scheiden, met duidelijke verwachtingen en grenzen voor zowel werk als privé.⁴ Tijdens het werken kan het helpen om je helemaal in te zetten voor je werk en je daarop te focussen. Zo verminder je eventuele schuldgevoelens van het niet thuis kunnen zijn. En het helpt om een meer voldaan gevoel te krijgen over de tijd die je niet bij je gezin bent.
Wees dankbaar voor wat je hebt: Dankbaar zijn en je focussen op het positieve, kan ons welbevinden verbeteren. Het brengt ons leven meer in balans. Je kunt bijvoorbeeld dankbaar zijn dat je leuke collega’s hebt op je werk. Of je bent dankbaar, omdat je kinderen zich goed ontwikkelen. Positieve emoties ervaren op andere gebieden, zorgt er vaak voor dat je je thuis óók gelukkiger voelt. En andersom ook: positieve ervaringen thuis kunnen ervoor zorgen dat je je gelukkiger voelt in andere situaties, zoals werk.⁷
Zoek steun: Het is helemaal oké om hulp te zoeken bij familie, vrienden, kennissen, buren, collega’s of professionele hulpverleners als dat nodig is. Met iemand kunnen praten, hulp krijgen bij een klusje, het verdelen van taken of wat tijd voor jezelf kunnen vrijmaken bijvoorbeeld. Als je hulp en steun van anderen krijgt, vermindert dat vaak de stress. Met iemand praten, kan ook via de telefoon of videobellen; het gaat erom dat je de verbinding voelt.⁷
Plan tijd in voor je gezin: Tijd doorbrengen met je gezin kan ervoor zorgen dat je je hechter en meer verbonden voelt met elkaar.³

De juiste balans vinden, hoe dat er ook voor jou uitziet, kan helpen om een positievere ouder te zijn. Onderzoek laat zien dat een goede balans essentieel is voor een goede mentale gezondheid. Het kan helpen ons gelukkiger en gezonder te voelen.² Hoe we ons voelen en gedragen, heeft invloed op hoe we omgaan met onze kinderen en anderen. Als we gestrest zijn, reageren we meestal minder rustig en consequent op onze kinderen.³

Wil je meer tips om goed voor jezelf te zorgen als ouder of verzorger? En wil je meer tips voor het vinden van een betere balans in je leven? Misschien wil je kijken welk online programma het beste bij je past. Heb je een kind jonger dan 12 jaar? Dan kan Positief Opvoeden Online helpen. Heb je thuis een tiener? Misschien wil je Positief Opvoeden Online voor ouders van tieners proberen. Meer informatie kun je vinden op onze website.

Meer tips over het opvoeden van zelfverzekerde kinderen vind je op Positief Opvoeden Online.

Bronnen

Family Friendly Workplaces. National working families report 2024. https://members.workfamilyhub.com.au/hubfs/National Working Families Report documents 2024/FFW National Working Families Report 2024.pdf
Hosokawa, R., & Katsura, T. (2021). Maternal work–life balance and children’s social adjustment: The mediating role of perceived stress and parenting practices. International Journal of Environmental Research and Public Health, 18(13), 6924. https://doi.org/10.3390/ijerph18136924
Leach, L. S., Dinh, H., Cooklin, A., Nicholson, J. M., & Strazdins, L. (2021). Australian parents’ work–family conflict: Accumulated effects on children’s family environment and mental health. Social Psychiatry and Psychiatric Epidemiology, 56, 571-581. https://doi.org/10.1007/s00127-020-01944-3
Clark, M. A., Sanders, K. N., & Baltes, A. B. B. (2023). Achieve work‐family balance through individual and organizational strategies. In E. Locke & C. Pearce (Eds), Principles of organizational behavior: The handbook of evidence‐based management 3rd Edition (pp.531-549). https://doi.org/10.1002/9781394320769.ch26
Calderwood, C., Breaux, R., ten Brummelhuis, L. L., Mitropoulos, T., & Swanson, C. S. (2022). When daily challenges become too much during COVID-19: Implications of family and work demands for work–life balance among parents of children with special needs. Journal of Occupational Health Psychology, 27(5), 516–527. https://doi.org/10.1037/ocp0000333
Kubat, M., McLean, L., May, F., Sartore, G. M., Matthews, J., Kienhuis, M., & Wade, C. (2024). Parental experience and distress: The protective role of self-care and employment flexibility on parenting practices in parents of adolescents. Educational and Developmental Psychologist, 41(2), 141–154. https://doi.org/10.1080/20590776.2024.2341777
Nelson, S. K., & Lyubomirsky, S. (2015). Juggling family and career: parents’ pathways to a balanced and happy life. In Flourishing in Life, Work and Careers (pp. 100-118). Edward Elgar Publishing. https://doi.org/10.4337/9781783474103.00015